Mijn zoon haalt alleen maar onvoldoendes en vindt economie saai, vertelt een goede vriendin terwijl we een lange avondwandeling maken. Au, zegt mijn economenhart. Ik hoor het vaker. Economie is moeilijk, wiskundig en saai. Maar dat is voor mij economie niet. Ik begrijp haar zoon wel. Want we vergeten maar al te vaak te vertellen waar economie in essentie over gaat.
Economie gaat over onze verlangens, onze wensen en behoeften en ons streven hier invulling aan te geven. Dus hoe wij dit streven vorm geven. Daar liggen vragen (en antwoorden) onder die gaan over wat wij goed vinden. Remmen we verlangens af of wakkeren we ze juist aan? Verdelen we onze schaarse goederen gelijk of krijgt de een meer dan de ander? Eigenlijk gaat economie in essentie - en hier volg ik Tomáš Sedláček - over niets meer of minder dan de vraag naar het goede leven, oftewel over goed en kwaad.
Duik in de geschiedenis van het economische denken en je begrijpt wat ik bedoel. Onze economie wordt vormgegeven door de verhalen die we elkaar vertellen. Als je op zoek gaat naar die verhalen dan snap je beter waarom we doen wat we doen, waarom we bepaalde keuzes maken en waarom het zo moeilijk is om ander gedrag te vertonen. Zo vertellen we onszelf al jaren dat ‘de dingen’ ons gelukkiger maken. Dat als we maar meer bezitten we vanzelf gelukkig worden. Ook vertellen we onszelf dat we gelukkiger zijn als we minder moeite hoeven te doen, als we het leven makkelijker, sneller en wendbaarder maken. Het leven is er om van te genieten. Onze tijd kent weinig matiging.
Economie gaat in mijn beleving over manieren om te komen tot een mooi en gelukkig (samen)leven, wat we daarvoor allemaal nodig hebben en hoe we dat organiseren. De bron daarvoor ligt besloten in verhalen. Verhalen die wij vervolgens leven en die zo onze economie vormen. Wie dat ziet, ziet dat economie niet droog, saai of wiskundig is, maar dat het een ziel heeft, waar wij ons om kunnen en om moeten bekommeren.
Leestip: Tomas Sedlacek, "De economie van goed en kwaad - De zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj tot Wall Street"
N.B. En daarom begin ik elke zaterdag in NRC bij het katern Leven.
#economie #verhalen #samenleven #zingeving